Tác·giả: Trần·Trọng·Trí
Ngược dòng thời gian… vào năm 1919, nhạc sĩ Cao Văn Lầu sáng tác bài Dạ Cổ Hoài Lang và trưởng thành giữa bầu không khí xôn xao, đầy áp đảo của các điệu Tứ Đại Oán, Văn Thiên Tường, nhất là thời kỳ bản Hành Vân “độc chiếm sân khấu cải lương” (giai đoạn 1919-1935) và trong giới đờn ca tài tử.
Bài Dạ Cổ Hoài Lang, lúc đầu tưởng đã chìm sâu vào tâm sự não nề của một người, không ngờ chẳng mấy chốc đã vươn vai lớn mạnh thần kỳ như “Phù Đổng”. Kể từ năm 1936, với giọng ca ngân nga, chậm rãi của Năm Nghĩa qua bài “Văng vẳng tiếng chuông chùa” (nhịp 8) được giới mộ điệu gọi tắt là Bài Vọng Cổ.
Sau đó, 11 năm, bài Vọng Cổ lại đi vào bước ngoặc mới. Giọng ca của nghệ sĩ Út Trà Ôn qua bài “Tôn Tẩn Giả Điên” (nhịp 6), bằng lối ca luyến láy ngọt mùi truyền cảm, xen lẫn các câu hò, điệu lý, danh ca Út Trà Ôn đã định hình cho bài Vọng Cổ. Về mặt làn điệu và cấu trúc âm thanh, một điệu ca đặc nét Nam bộ, đầy cảm xúc trong hơi điệu và nhạc cảm triền miên, bài Vọng Cổ chiếm dần vị trí chủ đạo trên sân khấu và các tụ điểm đờn ca tài tử. Qua quá trình thời gian, bản Vọng Cổ ngày càng được nhiều người mến mộ mở dần ra nhịp 32, 64, thậm chí 128.
Nhưng mấy năm gần đây, bài Dạ Cổ Hoài Lang, bị “tam sao thất bổn”, mỗi nơi ca mỗi khác, có nơi sai lệch đến phản nghĩa, nghịch lý, thật đáng buồn (?).
Truy nguyên bản gốc theo sách của ông Trịnh Thiên Tư (ca nhạc cổ điển điệu Bạc Liêu) xuất bản tại Sài Gòn năm 1963. Tác giả là cháu gọi Nhạc sư Hai Khị (thầy của ông Sáu Lầu) bằng cậu. Trịnh Thiên Tư là nhà giáo kiêm soạn giả bài ca tài tử, là cây bút đáng tin cậy, nhà ở Long Xuyên cách nơi ở của Cao Văn Lầu khoảng 150 km(Vĩnh Lợi - Bạc Liêu) nhưng thường qua lại trao đổi âm nhạc, thăm viếng. Xin sao chép lại nguyên văn bản gốc Dạ Cổ Hoài Lang (nhịp 2) để các nhà nghiên cứu, các nhà âm nhạc đối chiếu những chỗ sai lệch và nhận xét phân tích điều chỉnh đúng nguyên tác bài Dạ Cổ Hoài Lang đã đọng lại và lắng sâu trong tâm khảm mọi người, thắp sáng nền văn hoá dân tộc Việt Nam đi khắp năm châu bốn biển: Đây là bản nhạc đặt nền móng cho việc hình thành bài Vọng Cổ hiện nay, là bản gốc bài Dạ Cổ Hoài Lang do Cao Văn Lầu chấm máu, nước mắt làm mực viết ra nhạc và lời như sau:
1- Từ là - từ phu tướng
2- Báu kiếm sắc phán lên đường
3- Vào ra luống trông tin nhạn
4- Năm canh mơ màng
5- Em luống trông tin chàng
6- Ôi gan vàng thêm đau
7- Đường dù xa ong bướm
Không xét về nền tảng hạ tầng kỹ thuật, chỉ xét riêng khía cạnh văn hóa thôi , cũng có thể thấy nhân loại đã có thể thiệt thòi nhiều nếu Edison được sinh ra ở Việt Nam!
