Tóm lại, đại cử tri là cái chi chi? Tại sao Trump ít phiếu phổ thông hơn lại thắng?

Quỳnh Vi / 13 Nov 2016

Nhiều người Việt Nam đặt ra câu hỏi: tóm lại, cử tri Mỹ hay đại cử tri mới là người bầu ra tổng thống? Câu trả lời chính xác nhất là: cả hai.

Ảnh: Business Insider

Thông thường, có hai cách để bầu ra Tổng thống:

(i) Trực tiếp: toàn bộ cử tri đi bầu, ai nhiều phiếu phổ thông hơn thì thắng. Mô hình này gọi là dân chủ trực tiếp.

(ii) Gián tiếp: toàn bộ cử tri đi bầu đại biểu Quốc hội, rồi đến lượt mình đại biểu Quốc hội bầu ra tổng thống. Mô hình này gọi là dân chủ đại diện.

Mỹ chẳng theo mô hình nào trong hai mô hình trên. Trên thực tế, mô hình của họ là rất hiếm thấy, nếu không muốn nói là có một không hai. Hãy xem quy trình bầu cử của họ trước:

1. Mỗi bang được phân bổ một số phiếu đại cử tri nhất định và khác nhau. Có tổng cộng 538 đại cử tri, cần quá bán (tức tối thiểu 270 phiếu) là thắng. 2. Các đảng giới thiệu người ra ứng cử tổng thống ở tất cả các bang. Ví dụ đảng Cộng hoà cử ông Donald Trump. Cá nhân cũng có thể ứng cử. 3. Các đảng/cá nhân ứng cử nộp cho chính quyền bang danh sách đại cử tri đúng bằng số đại cử tri của bang. Ví dụ bang Florida có 29 phiếu đại cử tri thì đảng Cộng hoà sẽ lên danh sách 29 người, nộp cho bang. Đảng Dân chủ cũng làm như vậy. Mỗi đảng/cá nhân ứng cử sẽ lên những danh sách khác nhau, nộp riêng. Các đại cử tri này là người thật, việc thật, chứ không phải con số ảo như nhiều người tưởng. 4. Cử tri toàn liên bang đi bầu. Họ không đi bầu cho đại cử tri, mà bầu trực tiếp cho ứng viên họ thích. Hãy xem lá phiếu cử tri trong hình này. 5. Ứng viên nào giành được đa số phiếu phổ thông ở bang nào thì sẽ "ăn" tất cả phiếu đại cử tri của bang đó (trừ bang Miane và Nebreska có cơ chế riêng). Ví dụ, nếu ông Trump giành được đa số phiếu phổ thông ở Florida, thì toàn bộ 29 đại cử tri mà đảng Cộng hoà đã lên danh sách trước đó, sẽ bỏ phiếu cho ông Trump trong hội nghị đại cử tri vào tháng 12. Lúc này, khi có đủ 270 phiếu đại cử tri, ông Trump mới chính thức trở thành Tổng thống Mỹ.

Để hiểu được cơ chế bầu cử có một không hai này của nước Mỹ, chúng ta cần hiểu mấy điều sau:

Vì sao Đại cử tri ra đời?

Bao tải tiền của người Việt và dự định bán nhà của Phó Tổng thống Mỹ

Hiệu Minh | 14/01/2016 13:44

Tại Việt Nam, đối với người khá giả, chuyện mua nhà bằng bao tải tiền là hết sức bình thường nhưng ở nước Mỹ thì khác.

 

Viết câu chuyện này tôi nhớ người quen sang Washington DC, nhờ đưa đi mua sắm. Khi vào trung tâm mua sắm Potomac Mills lớn nhất của Virginia, anh ta tìm mua cái thắt lưng giá khoảng 500-700 đô la Mỹ.

 

Hồi đó tôi đã công tác ở DC được 5 năm, khá thuộc khu mua sắm này vì đồng hương sang nhất định phải đến đó. Nhưng tôi chưa bao giờ biết cái thắt lưng 500 đô la.

Sự tự tin của người Mỹ khác với người châu Á thế nào?

 

Dưới đây là chia sẻ của một người châu Á khi hòa nhập vào xã hội Mỹ khiến chúng ta nhận ra được nhiều điều cho bản thân mình:

Tôi còn nhớ khi mới đến Mỹ, đi mua thực phẩm, về bia đã có hơn chục thương hiệu khác nhau, chủng loại khác nhau để lựa chọn. Tôi đã quen với xã hội không có quá nhiều sự lựa chọn và từ đó tôi phải bắt đầu làm quen với việc chọn lựa.

Cuộc sống trong xã hội Mỹ cho tôi nhiều lựa chọn, đồng thời cũng khiến tôi sống có trách nhiệm và tự tin hơn.

Có nhiều người châu Á mới phất lên khi đến Mỹ, họ sớm phát hiện ra chẳng có ai ngưỡng mộ sự giàu có của mình, và rất dễ cảm thấy lạc lõng. Rồi họ dễ dàng phát danh thiếp với chức danh chủ tịch gì đó, hy vọng mang lại sự ảnh hưởng nhất định nhưng đều vô ích.

Họ vung tay tiêu tiền, mua nhà đẹp, xe hơi đắt tiền. Nhưng ngay cả những người Mỹ ở khu ổ chuột, đi xe bình dân vẫn thản nhiên, không trầm trồ khi thấy những chiếc xe Mercedes lái qua. Và họ lại càng không chú ý đến những chiếc áo măng sét hay cổ áo hàng hiệu của người khác.

Công việc nào cũng đều có sự tự tin

'Giấc mơ Mỹ' không có lỗi

người châu Á có truyền thống con cái phụng dưỡng cha mẹ khi về già, chính vì thế áp lực phải có một công việc tốt, một thu nhập cao ăn sâu vào tâm trí họ. Cha mẹ cũng sẵn sàng làm bất cứ điều gì để thúc giục, tạo động lực cho con cái. Các thành viên trong gia đình là một tập thể. Họ có chung một mục đích và cùng nhau nỗ lực vì mục tiêu đó. Họ đề cao tính tập thể hơn là cá nhân. 

Bài viết về vấn đề học sinh châu Á đang chiếm số lượng áp đảo ở các trường công danh tiếng của thành phố New York đăng trên New York Times đã nhận được rất nhiều ý kiến trái chiều của cả người Mỹ lẫn những người nhập cư hiện đang sống trên đất Mỹ.

Bài viết của tác giả Kyle Spencer nêu lên một thực tế, số học sinh gốc Á ở các trường trung học công xuất sắc của New York ngày càng đông nhờ sự chuẩn bị tốt cho bài thi đầu vào – một kiểu thi cử truyền thống của hệ thống giáo dục các nước châu Á. Tuy nhiên, quy định tuyển sinh này của một số trường lại chưa nhận được sự ủng hộ của nhiều người Mỹ - những người vốn đề cao tính sáng tạo, sự tự tin, các kỹ năng mềm – thứ mà một bài kiểm tra hầu như không thể mang lại. Ngoài ra, phương pháp tuyển sinh này cũng không mấy được lòng những người da đen, gốc Tây Ban Nha nghèo khó, những người nhập cư không có khả năng tài chính chi trả cho các lớp học thêm, ôn thi của con cái. 

Thi cử không tạo ra phát minh

Trung·Quốc đã vượt Mỹ và trở·thành bá·chủ kinh·tế thế·giới

GLOBAL ECONOMY

China surpasses U.S. to become largest world economy

Published December 06, 2014 

FoxNews.co

Nov. 9, 2014 - FILE photo of woman walking past a shop in Huairou district where the g Asia-Pacific Economic Cooperation (APEC) summit met in Beijing, China. For the first time in decades, the U.S. is no longer the largest economy in the world, and China has become number one. (AP)

For the first time in decades, the U.S. is no longer the largest economy in the world, and China has become number one, the International Monetary Fund says. 

The IMF recently released the latest numbers for the world economy, stating that China will produce $17.6 trillion in terms of goods and services--  compared with $17.4 trillion for the U.S.

Bắc Kinh tấn công mạnh trước kỳ Hội Nghị Thượng Đỉnh Châu Á

Tác·giả: Đoàn Hưng Quốc

Tạp chí Văn hóa Nghệ An, Chủ nhật, 09 Tháng 11 2014.

Ông Obama đặt nền móng cho chính sách chuyển trục nhưng không hiểu như thế nào mà số ông vô cùng lận đận mỗi lần chuẩn bị công du sang châu Á. Tháng 11 năm nay ông đến khu vực lúc vừa thua trận thảm bại trong kỳ bầu cử năm 2014 khi đối thủ đảng Cộng Hoà thắng lớn tại cả Thượng lẫn Hạ Viện, khiến thế giới và dân Mỹ thắc mắc liệu ông có trở thành Tổng Thống “vịt què” (lame duck) khặp khểnh đi lòng vòng kêu ngoạc ngoạc mà chắng ai thèm quan tâm! Năm 2013 Obama đã phải hủy bỏ chuyến công du tháng 10 do thương lượng ngân sách giữa Hành Pháp và Lập Pháp bị bế tắc. Tháng 9-2011 chuyến công du Á Châu bị lu mờ vì chiến tranh Do Thái và Palestine trong cùng thời gian. Tháng 3 và tháng 6-2010 ông hoãn viếng thăm Indonesia liên tiếp hai lần để lo vận động cho chương trình bảo hiểm sức khỏe Obamacare, rồi đến vụ nổ nhà máy dầu vùng biển Louisiana.

Trong khi đó thì Trung Quốc tấn công ráo riết về ngoại giao và kinh tế trước mỗi lần họp Thượng Đỉnh nên có mòi sẽ thắng lợi năm nay. Vào tháng 10-2014 Bắc Kinh đã vận động 21 quốc gia (trong số đó có Việt Nam) ký kết thành hình Ngân Hàng Đầu Tư Cơ Sở Hạ Tầng Châu Á (Asian Infrastructure Development Bank) với số vốn ban đầu từ 50-100 tỷ USD khi ra mắt vào năm 2015. Hoa Kỳ chống đối và can ngăn Úc, Nam Hàn và Indonesia không tham dự vì dự án này sẽ trở thành đối thủ của Ngân Hàng Thế Giới (World Bank) và Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế (IMF) do Tây Phương hình thành từ sau Thế Chiến Thứ 2. Nhưng Á Châu hiện đang có nhu cầu 8000 tỷ USD để phát triển hạ tầng, nếu Bắc Kinh mở rộng hầu bao thì không thiếu lý do thu hút chú ý cho dù biết rằng sẽ đi kèm với những điều kiện thuận lợi cho Trung Quốc cũng tương tự như Hoa Kỳ với World Bank và IMF.

'Quý·bà al-Qeada' - nỗi đau đầu của an·ninh Mỹ

Việc nhà báo James Foley bị hành quyết tàn bạo sau khi Washington từ chối trao đổi tù nhân Aafia Siddiqui, người được mệnh danh là quý bà al-Qeada, làm dấy lên những tranh cãi trong giới an ninh Mỹ về người phụ nữ đang thụ án 86 năm tù này.

Aafia Siddiqui, nhà thần kinh học người Pakistan. Ảnh: AP

Aafia Siddiqui là người mà tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) yêu cầu Mỹ trả tự do để đổi lấy mạng sống nhà báo James Foley. Sau khi anh bị giết, IS tiếp tục đòi đổi tự do cho bà này lấy một nữ nhân

viên thiện nguyện người Mỹ.

Hai năm trước, các quan chức an ninh quốc gia cấp cao của Mỹ đã nhận được một đề nghị trớ trêu từ giới chức Pakistan. Nếu Mỹ trả tự do cho Siddiqui, Pakistan sẽ cố gắng giải cứu trung sĩ Bowe Bergdahl, người đã mất tích từ năm 2009, và được cho là bị lực lượng Taliban bắt giữ tại nước này. Tổ chức khủng bố đã nhiều lần đe dọa hành quyết Bergdahl, nếu Washington không thả bà Siddiqui.

Vua rác gốc Việt thắng thầu 2,7 tỷ USD

Sự kiện ông David Dương thắng thầu hợp đồng thu gom và xử lý chất thải cho thành phố được báo chí Mỹ ví như câu chuyện chàng David tí hon đánh bại gã khổng lồ Goliath.

18h ngày 30/7/2014, trụ sở Hội đồng thành phố Oakland đông nghẹt người chứng kiến phiên điều trần quyết định giao hợp đồng thu gom và xử lý chất thải trị giá 2,7 tỷ USD giữa Công ty California Waste Solutions (CWS) và Công ty Waste Management (WM). Hợp đồng thực hiện trong 20 năm, bắt đầu từ tháng 7/2015.

Ngoài lý do giá trị hợp đồng quá lớn, cuộc đấu này còn được chú ý vì chênh lệch tương quan giữa Công ty CWS do ông David Dương, một người gốc Việt làm chủ với Công ty WM - công ty xử lý chất thải lớn nhất Mỹ.

Trong 5 giờ điều trần, đại diện 2 công ty lần lượt phát biểu, tranh luận để thuyết phục Hội đồng thành phố. Kết quả, Công ty CWS của ông David Dương thắng thầu tuyệt đối với 8/8 phiếu.

Tổng giám đốc CWS David Dương cho biết vì là công ty nhỏ nên ông gặp không ít khó khăn trong quá trình đấu thầu kéo dài 3 năm. Từ năm 2011, Oakland đã kêu gọi đấu thầu cho tất cả các công đoạn: tiếp nhận rác, thu gom xử lý rác, thu gom xử lý phế liệu, thu gom xử lý rác cây xanh và thu gom xử lý chất thải thực phẩm. Thời điểm đó có 7 công ty đăng ký dự thầu nhưng đến giờ chót chỉ còn 2 là CWS và WM.

Ông David Dương cùng với các đồng sự trong chiến thắng giành được hợp đồng 2,7 tỷ USD tại Mỹ

Học·sinh Mỹ bê·bết trong các kỳ·thi quốc·tế, thì đã sao? – J. Weissmann, Phương Anh (dịch)

Kết quả của một kỳ thi quốc tế quan trọng nữa lại vừa được công bố, và học sinh Mỹ một lần nữa lại làm bài chẳng ra làm sao. Kỳ thi vừa được nhắc đến là Chương trình đánh giá học sinh quốc tế, thường được biết đến dưới tên PISA. Học sinh tuổi 15 của chúng ta bê bết môn Toán, đạt trung bình môn Đọc hiểu và Khoa học, và nhìn chung các em hoàn toàn bại trận trước những người đồng lứa từ những vùng nhưThượng Hải, Nhật, Hàn Quốc, Phần Lan.

Thế là một truyền thống của nước Mỹ vẫn đang được duy trì. Học sinh Mỹ thường thất bại trong các kỳ thi ngay từ thập niên 1960, khi các em xếp hạng áp chót ở hầu hết các phần của bài thi trong Nghiên cứu về môn Toán quốc tế lần thứ nhất (FIMS). Trong báo cáo có tựa đề là “Đất nước lâm nguy” (A Nation at Risk) mà giờ đây rất nổi tiếng, một ủy ban đặc trách giáo dục của Nhà trắng thậm chí đã tuyên bố sự cạnh tranh thất bại của Mỹ đối với Nhật đã trở thành một mối đe dọa đến sự thịnh vượng về kinh tế và an ninh của đất nước.

Sự hấp·dẫn của nền kinh·tế pháp·trị

Sẽ không bao giờ có một đêm dài hay một vấn nạn 
đủ sức để chiến thắng một bình minh hay hy vọng
– There was never a night or a problem that could defeat sunrise or hope
– Bernard Williams)

Trong tháng vừa qua, một tin nhỏ từ Mỹ đã gây trận địa chấn trong giới đầu tư Trung Quốc. Một sự kiện mà giới tài chánh toàn cầu hoàn toàn không quan tâm, kể cả những mạng truyền thông lớn.

Đồng USD xuống giá do số·liệu kinh·tế đáng thất·vọng của Mỹ

Đồng USD xuống giá trong phiên giao dịch ngày 30/6 tại châu Á, khi các số liệu đáng thất vọng về kinh tế Mỹ được công bố vào tuần trước đã gây sức ép lên đồng tiền này.

Bí·quyết lập·nghiệp của triệu·phú Ba·Lan

Tomas Gorny có tuổi thơ nghèo khó tại Ba Lan, từng bỏ học và đến Mỹ năm 17 tuổi khi chẳng biết tiếng Anh, nhưng giờ anh đã trở thành triệu phú sau hàng loạt thất bại. Việc này thoạt nghe như một bộ phim của Hollywood. Nhưng đó đúng là câu chuyện cuộc đời của Tomas Gorny - nhà đồng sáng lập kiêm CEO hãng viễn thông Nextiva, iBoost và IPOWER. Những kinh nghiệm lập nghiệp của anh đã được đăng tải trên Entrepreneur.