Phụ·âm ㄹ khi nào đọc L khi nào đọc R?

Tác·giả: Nguyễn·Tiến·Hải

1. Các trường·hợp đọc ㄹ là L
a) Khi phụ·âm ㄹ là phụ·âm cuối ở trong từ (tiếng Hàn gọi là 받침) và từ tiếp theo bắt·đầu bằng một phụ·âm khác ㅎ thì ㄹ đọc là L bằng cách uốn lưỡi lên vòm miệng phía trên và giữ nguyên lưỡi ở đó, không bật ra âm LỜ như trong tiếng Việt, tức là chỉ nửa âm.
   Ví·dụ: 
      날 [naL] (ngày)

      달 [taL]   (tháng)
      물 [muL]  (nước)
      팔 [phaL] (cánh tay)
      길 [kiL] (con·đường)
      내일 [ne-iL] (ngày mai)
      얼굴 [oL-kuL] (khuôn mặt)

b) Nếu hai âm·tiết liên·tiếp có phụ âm ㄹ (hai âm·tiết liên·tiếp trong một từ, hoặc hai từ kế·tiếp nhau (tức là một từ có 받침 là ㄹ, một từ có phụ·âm đầu là ㄹ)) thì đọc là L.
   Ví·dụ: 
      걸리다 [ko-Li-tà] (bị/được treo)
      열리다 [Zo-Li-tà] (bị/được mở ra)
      몰라요 [mô-La-zô] (không biết)
      달력 [ta-Liooc] (lịch)

c) Khi phụ·âm ㄹ ở đầu từ thì đọc là L
Các từ này phần lớn là các từ người Hàn phiên·âm từ tiếng nước ngoài (chủ·yếu tiếng Anh).
   Ví·dụ: 
      라오스 [La-ô-xừ] (Laos, Lào)
      라면 [La-mion] (mì)
      라스베이거스  [La-xừ-pê-i-go-xừ] (Las Vegas)
      러시아 [Lo-xi-a] (Nga, tiếng Nga: Россия đọc là Ro-xi-za)
      리더 [Li-đò] (leader, lãnh·đạo)
      리본 [Li-bôn] (ribbon)
      리듬 [Li-đừm] (rhythm, giai·điệu (âm·nhạc))

Ngoại·lệ:  
      라디오[ra-đi-ô]

2. Các trường·hợp đọc ㄹ là R

a) Khi phụ·âm ㄹ là phụ·âm đầu của một âm·tiết giữa từ đứng trước một nguyên·âm (아, 어, 오, 우, 으, 이, 애, 에) thì đọc là R
   Ví·dụ:      
     드라마 [đừ-Ra-ma] (Drama, phim truyền·hình nhiều tập)
     흐르다 [hư-Rư-tà] (chảy)
     모레 [mô-Rê] (ngày mốt)
     오랫동안 [오래똥안/오랟똥안] [ô-Rét-ttôông-an] (trong khoảng thời·gian lâu·dài)
     오래 [ô-Re] (lâu)

b) Đọc nối: nếu âm·tiết tiếp theo 받침 ㄹ là một nguyên·âm thì ㄹ đọc là R và ㄹ trở thành phụ·âm đầu của âm·tiết tiếp sau.
   Ví·dụ:      
     달 [taL] → 달을 [ta-RưL]
     물 [muL] → 물에 [mu-Rê]
     얼굴 [oL-kuL] → 얼굴이 [oL-ku-Ri]
     팔다 [phaL-tà] → 팔아서 [pha-Ra-xo]
     일요일 [i-Riô-iL] (Chúa nhật (Sunday))
 

Với phụ âm ㅎ    
 일해요 [i-Re-zô] (làm việc) (ở đây ㅎ là âm câm)

Tham khảo:
1. How to pronounce ㄹ?  http://www.italki.com/question/114467
2. Lê Huy Khoa, Các nguyên tắc phát âm và luyện phát âm tiếng Hàn, Nhà xuất-bản Trẻ, 2007.
3. http://www.koreanwikiproject.com/wiki/index.php?title=%EB%B0%9B%EC%B9%A8
4. IPA for Korean, http://en.wikipedia.org/wiki/Help:IPA_for_Korean
5. http://translate.google.com/#ko/en/ chức·năng phát·âm
6. http://krdic.naver.com/