Đuôi 은데/는데/ㄴ데 của động·từ ở giữa câu

Người dịch và biên·soạn: Nguyễn·Tiến·Hải

(Nếu -은데/-는데 là đuôi của câu  thì xin hãy xem bài viết này Đuôi câu 은데요/는데요)

Cấu·tạo:

1. Dùng -는데 sau các động·từ hành·động và sau 있다, 없다, -았/었/였, -겠

Ví-dụ:

하다 (làm)  ----> 하는데

있다 (có) ----> 있는데

없다 (không có) ----> 없는데

먹다 (ăn) ----> 먹는데

V/A-았 ----> V/A-았는데

V/A-겠 ----> V/A-겠는데

Đặc·biệt: 알다 (biết) → 아는데, 팔다 (bán) → 파는데

2. Dùng -은데 sau các tính·từ (động·từ mô·tả) có 받침 khác ㄹ 

Ví·dụ: 작다 (nhỏ) ----> 작은데

3. Dùng -ㄴ데 sau các tính·từ không có 받침, hoặc có 받침 là ㄹ (lúc này ㄹ bị lược bỏ), và sau 이다, 아니다.

Ví·dụ:

예쁘다 (đẹp)           ----> 예쁜데

멀다 (xa)                -----> 먼데 (quá·khứ 멀었는데)

이다 (là)                  ----> 인데

아니다 (không là)   ----> 아닌데

Ý·nghĩa:

1. Giải·thích bối·cảnh, tình·huống trước khi đưa ra lời đề·nghị, yêu·cầu, hay câu hỏi

Ví·dụ:

내일 일요일인데, 뭐 할 거예요? = Mai là ngày chủ·nhật, bạn sẽ làm gì?

2. Giải·thích hoàn·cảnh trước khi việc gì đó xảy ra

Ví·dụ:

어제 자고 있었는데, 한국에서 전화가 왔어요.  = Hôm qua tôi đang ngủ thì có cuộc điện·thoại từ Hàn·Quốc gọi tới.

3. Đưa ra tình·huống tương·phản với tình·huống trước đó (dịch nghĩa: "nhưng")

Ví·dụ:

아직 9시인데 벌써 졸려요. = Mới 9 giờ nhưng tôi đã buồn ngủ rồi.

Phần tiếp sau -는데 có·thể bỏ qua nếu như có·thể ngầm hiểu ý·nghĩa dễ·dàng 

Ví·dụ:

준비 많이 했는데(요)... = Tôi đã chuẩn·bị rất kĩ (nhiều), nhưng...

4. Biểu·thị sự ngạc·nhiên hay cảm·thán

Ví·dụ:

멋있는데(요)! = Ôi, đẹp trai quá!

5. Đặt câu hỏi (mong đợi lời giải·thích về một tình·huống hay hành·vi)

Ví·dụ:

지금 어디에 있는데(요)? = Vậy bây giờ mày đang ở đâu?

6. Mong đợi câu trả lời hay hồi đáp

Ví·dụ:

지금(요)? 지금 바쁜데(요). = Bây giờ sao? Giờ tao đang bận mà, vậy....

Câu mẫu:

1. 내일 친구 생일인데, 선물을 아직 못 샀어요. = Ngày mai là sinh·nhật bạn tôi, nhưng tôi vẫn chưa mua được quà.

2. 이거 일본에서 샀는데, 선물이에요. = Cái này mình mua ở Nhật·Bản, quà cho bạn đó.

3. 오늘 뉴스에서 봤는데, 그거 진짜예요?  Hôm nay tôi thấy nó trong chương·trình tin·tức, nó có thật không vậy?

4. 이거 좋은데요!  = Cái này tốt ghê!

5. 어? 여기 있었는데. = Hử? Nó đã ở đây mà.

6. 영화 재미있는데, 무서웠어요. = Phim hay nhưng kinh dị đáng sợ.

7. 영화 봤는데, 무서왔어요. = Tôi đã xem một bộ phim, phim (rất) kinh dị.

8. 저 지금 학생인데, 일도 하고 있어요. = Bây giờ tôi là học·sinh, nhưng tôi cũng vẫn làm việc.

Tham·khảo:

1. Talk to me in Korean, Level 3 Lesson 21 / linking verbs / -는데, 명사 + -인데, 형용사 + -ㄴ데
By Hyunwoo Sun (선현우) on October 18, 2010.
http://www.talktomeinkorean.com/lessons/level-3-lesson-21/

2. Learn Korean, Conjunctions - But [는데/데]
http://www.learnkoreanlp.com/2010/02/conjunctions-but.html