Trung Quốc tuyển dụng những chuyên gia cao cấp với đãi ngộ chưa từng có
Tình trạng mất mát tài sản trí tuệ quốc gia bao gồm cả những thành tựu nghiên cứu.
Một làn sóng các nhà khoa học và kỹ sư hàng đầu Hàn Quốc đã đến tuổi nghỉ hưu tại các trường đại học đang di cư ra nước ngoài. Gần đây, Giáo sư Danh dự Song Ik-ho (송익호) của KAIST, một chuyên gia truyền thông từng gây xôn xao dư luận khi trở thành trợ lý giáo sư trẻ nhất tại KAIST vào năm 1988 ở tuổi 28, đã đảm nhận chức vụ giáo sư tại Đại học Khoa học và Công nghệ Điện tử Thành Đô (UESTC) ở Trung Quốc sau khi nghỉ hưu vào tháng 2. Sau khi các tài năng trẻ rời đi, tình trạng "chảy máu chất xám" vẫn tiếp diễn, với việc các học giả hàng đầu rời bỏ vị trí của họ khi gần đến tuổi nghỉ hưu. Độ tuổi nghỉ hưu cứng nhắc 65 tuổi đối với các giáo sư ở Hàn Quốc, sự thờ ơ với khoa học và công nghệ do thiếu sự tôn trọng của xã hội hoặc sự hỗ trợ ổn định, cùng với nỗi lo sợ về sự bế tắc trong nghiên cứu đang đẩy các học giả này ra nước ngoài. Tình trạng chảy máu chất xám này có thể dẫn đến mất mát tài sản trí tuệ quốc gia, bao gồm việc mất đi hàng thập kỷ tích lũy kiến thức và kinh nghiệm nghiên cứu, mất đi cơ hội đào tạo thế hệ tương lai và làm suy yếu năng lực nghiên cứu trong nước. Nó cũng làm tăng nguy cơ rò rỉ các công nghệ nhạy cảm liên quan đến an ninh quốc gia.
Trong bối cảnh các quốc gia trên thế giới cạnh tranh nhân tài, Hàn Quốc cần khẩn trương đưa những tài năng trẻ đã rời khỏi đất nước trở về, thu hút nhân tài nước ngoài và thiết lập các biện pháp cho phép các nhà nghiên cứu cao cấp tiếp tục hoạt động nghiên cứu trong nước thay vì tại các trường đại học và viện nghiên cứu nước ngoài. Tiến sĩ Kim In-ja (김인자) thuộc Viện Đánh giá và Quy hoạch Khoa học và Công nghệ Hàn Quốc (KISTEP), người đã nghiên cứu các phương pháp để tận dụng các nhà khoa học và kỹ sư giàu kinh nghiệm, cho biết: “Các quốc gia lớn đang hỗ trợ các nhà khoa học và kỹ sư xuất sắc tiếp tục nghiên cứu của họ miễn là họ muốn bằng cách kéo dài hoặc bãi bỏ tuổi nghỉ hưu. Đã đến lúc tạo ra một hệ thống cho phép họ đa dạng hóa các hướng nghiên cứu của mình sau khi nghỉ hưu”. Giáo sư Ahn Jun-mo (안준모) thuộc Khoa Hành chính Công tại Đại học Hàn Quốc cho biết: “Chúng ta cần hỗ trợ các nhà khoa học và kỹ sư cao cấp bằng cách kết nối họ với các công ty vừa và lớn để họ có thể tiếp tục nghiên cứu và sử dụng các nguồn lực nghiên cứu”.
◇Khi các học giả khoa học và kỹ thuật ngoài 60 tuổi tụ tập, họ thường hỏi: "Trung Quốc đã đề xuất điều gì?"
"Vài ngày trước, tôi tình cờ gặp một số sinh viên đại học hỏi đường ở trung tâm Thượng Hải. Chúng tôi đang trò chuyện về đủ thứ chuyện, và khi tôi nói với họ rằng tôi dạy vật lý ở Đại học Phục Đán, họ xin chữ ký của tôi và nói: 'Anh không phải là chuyên gia khoa học cơ bản sao?'"
Lee Young-baek (이영백), cựu giáo sư vật lý danh dự tại Đại học Hanyang, hiện là giáo sư danh dự tại Đại học Fudan ở Thượng Hải, Trung Quốc, từ cuối năm 2018, đã chia sẻ với chúng tôi trong một cuộc trò chuyện qua điện thoại gần đây: "Tôi thực sự ấn tượng trước sự tương phản rõ rệt này với thực tế là các nhà nghiên cứu khoa học và kỹ thuật không được công nhận nhiều ở Hàn Quốc." Giáo sư Lee là một học giả khoa học và kỹ thuật Hàn Quốc thế hệ đầu tiên, được chính phủ Trung Quốc tuyển dụng với danh hiệu "Viện sĩ của Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc và Viện Hàn lâm Kỹ thuật Trung Quốc", danh hiệu khoa học cao quý nhất. Ông được cung cấp không gian nghiên cứu, chỗ ở tại khách sạn năm sao, kinh phí nghiên cứu và vé máy bay khứ hồi không giới hạn đến Hàn Quốc. Hợp đồng của ông vẫn được duy trì ngay cả khi ông chỉ ở Thượng Hải bốn tháng mỗi năm. Giáo sư Lee nói: "Các điều kiện thực tế, chẳng hạn như mức lương hàng năm, rất tốt, nhưng tôi rất cảm động trước thái độ của các trường đại học và chính phủ Trung Quốc đối xử với các học giả khoa học và kỹ thuật với sự ưu đãi và tôn trọng đặc biệt."
◇Trung Quốc mời gọi các học giả Hàn Quốc
Kim Soo-am (김수암), một chuyên gia về sinh vật biển được biết đến với biệt danh "Tiến sĩ Pollack" và Giáo sư danh dự của Đại học Quốc gia Pukyong, đã giảng dạy tại Đại học Hải dương Trung Quốc ở Thanh Đảo, Trung Quốc, kể từ năm 2019, một năm sau khi ông nghỉ hưu. Người ta nói rằng Đại học Hải dương Trung Quốc đã liên hệ với Giáo sư Kim trước và đề nghị cho ông một vị trí khi ông đang suy ngẫm về tương lai của mình trước khi nghỉ hưu. Một người quen của Giáo sư Kim cho biết, "Tôi nghe nói rằng ông ấy rất ấn tượng với việc học tập chuyên sâu của sinh viên, sự nhiệt tình của họ đối với các bài giảng và thái độ của các cơ sở giáo dục Trung Quốc trong việc nắm bắt nhanh chóng thông tin về các học giả khoa học và kỹ thuật ở nước ngoài và tích cực tuyển dụng họ." Lee Young-hee (이영희), cựu Giáo sư của Đại học Sungkyunkwan, người được chọn là "Học giả quốc gia" đầu tiên vào năm 2005, Lee Ki-myung (이기명), cựu Phó Chủ tịch Viện Nghiên cứu Cao cấp Hàn Quốc và Kim Soo-bong (김수봉), cựu Giáo sư của Đại học Quốc gia Seoul, cũng đã bay đến Trung Quốc trong những năm gần đây.Kim Yoon-young (김윤영), Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Hàn Quốc, cho biết khi bà sắp nghỉ hưu với tư cách là một giáo sư danh dự tại Đại học Quốc gia Seoul, bà đã nhận được rất nhiều lời mời từ các trường đại học và học viện ở Mỹ và Trung Quốc. Các trường đại học Mỹ đề nghị "bổ nhiệm", đảm bảo cho bà cơ hội làm việc bao lâu tùy thích, và bà được trả lương cao hơn gấp đôi. "Ở Trung Quốc, một số nơi còn đề nghị mức lương cao hơn nữa", Giáo sư Kim nói. "Khi các giáo sư có biên chế họp mặt, chúng tôi thường thảo luận về những lời mời làm việc đột phá mà chúng tôi nhận được từ Trung Quốc."
◇Vì tiền ư?… "Vì tôi muốn tiếp tục nghiên cứu."
Những tài năng lớn tuổi không ra nước ngoài để theo đuổi danh vọng hay tiền bạc cá nhân. Họ nói rằng họ chọn ra nước ngoài vì muốn tiếp tục công trình nghiên cứu mà họ đã dày công vun đắp suốt cuộc đời, và vì họ phải đối mặt với những trở ngại thực tế khi tiếp tục nghiên cứu tại Hàn Quốc. Chính sách hỗ trợ nghiên cứu và phát triển (R&D) của chính phủ tập trung chủ yếu vào các nhà nghiên cứu đang hoạt động, khiến các nhà nghiên cứu đã nghỉ hưu khó có thể đảm bảo các dự án nghiên cứu. Một giáo sư khoa học và kỹ thuật tại khu vực đô thị Seoul, sắp nghỉ hưu, chia sẻ: "Khi một trường đại học Trung Quốc tiếp cận tôi và đề nghị tuyển dụng, tôi đã hỏi: 'Điều gì sẽ xảy ra nếu kết quả nghiên cứu không được công bố nhanh chóng?' Họ trả lời: 'Khoa học cơ bản là như vậy, nên không cần phải lo lắng.' Tôi cứ nghĩ mình sẽ không bao giờ nghe thấy điều đó ở Hàn Quốc."
Bầu không khí nghiên cứu trong đó các nhà khoa học và kỹ sư cao cấp với kinh nghiệm và trí tuệ dồi dào bị đối xử như những người cao tuổi đã nghỉ hưu và những ông già khó tính thay vì được công nhận và sử dụng như tài sản quốc gia cũng khiến những nhân tài cao cấp cảm thấy thất vọng. Một học giả nổi tiếng đã nghỉ hưu tại Đại học Quốc gia Seoul cho biết: "Khoảnh khắc bạn trở thành một giáo sư danh dự, áp lực phải nhanh chóng tìm một vị trí bên ngoài trường đại học bắt đầu." Ông nói thêm: "Họ nói rằng họ là những giáo sư danh dự, nhưng về phương pháp giảng dạy, họ là những giảng viên, và một số trường thậm chí còn hỏi: 'Vì giáo sư danh dự là một vị trí danh dự, tại sao không quyên góp lương của bạn cho trường?' Đó là một môi trường mà bạn không thể chỉ làm nghiên cứu một cách thoải mái." Một tiến sĩ từ một viện nghiên cứu quốc gia cho biết: "Nhiều nhà khoa học đã bày tỏ sự không hài lòng của họ với một đất nước mà nghiên cứu quốc gia bị coi như không có gì, giống như việc cắt giảm ngân sách R&D của chính quyền trước đây."
◇"Chúng ta cần một hệ thống để đối xử với những người nắm giữ tài sản văn hóa phi vật thể như chúng ta."
Chính phủ thậm chí còn không có thông tin cơ bản về việc các học giả đã nghỉ hưu nào đã chuyển đến các trường đại học hoặc viện nghiên cứu nước ngoài. Họ chỉ biết về họ thông qua các bản tin truyền thông muộn màng. Chính phủ đã triển khai một chương trình mang tên "Học giả ReSeat" để thu thập dữ liệu về các nhà nghiên cứu giàu kinh nghiệm đã nghỉ hưu hoặc sắp nghỉ hưu. Tuy nhiên, rất ít người thực sự tự nguyện cung cấp thông tin cá nhân của họ. Một quan chức của Bộ Khoa học và Công nghệ Thông tin Hàn Quốc cho biết: "Việc bắt buộc các học giả khoa học và kỹ thuật trong nước cung cấp thông tin cá nhân trước khi nghỉ hưu đã khó, và việc theo dõi hoạt động của họ sau khi nghỉ hưu còn khó khăn hơn, vì thông tin này sẽ không thể truy cập được." Giáo sư Kim Yun-young cho biết: "Chính phủ nên ưu tiên tạo ra một hệ thống đối xử và tôn trọng các học giả đã qua tuổi nghỉ hưu như thể họ là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia."
Song Hye-jin
Chosun
Đăng ngày 2025.10.10. 00:55Cập nhật ngày 10 tháng 10 năm 2025, 3:25 chiều
Đăng nhận xét