Giá vàng được xác định bởi đô la Mỹ, nhưng tại sao lại là đồng tiền này? Vì đô la Mỹ là đồng tiền được sử dụng để dự trữ ngoại hối đứng đầu thế giới, chiếm khoảng 60%-70% dự trữ ngoại hối toàn cầu, gấp 3 lần đồng tiền đứng thứ 2 là Euro. Ngoài ra đô la Mỹ là đồng tiền được sử dụng trong thanh toán thương mại quốc tế, chiếm hơn 90%. Như vậy, khi USD giảm sẽ hỗ trợ vàng tăng và ngược lại.
Thứ Năm, 03/05/2012 14:17
Giá vàng và những điều ít biết
Việc vàng giảm giá hay chí ít không còn những mức tăng mạnh như suốt 5 năm qua cộng với việc thị trường tiền tệ và lãi suất ổn định sẽ giúp dòng tiền đổ sang những kênh đầu tư khác, như chứng khoán và bất động sản, tạo điều kiện cho những kênh này tăng trưởng trong tương lai.
 |
Kinh tế vẫn bất ổn, giá vàng lại giảm chứ không tăng
Giá vàng đạt mốc cao nhất trong lịch sử mọi thời đại vào ngày 6/9/2011 với mức 1.921 USD/toz đánh dấu 10 năm tăng giá của vàng từ năm 2001.
Nguyên nhân làm giá vàng gia tăng được giới chuyên gia lý giải là do nợ công châu Âu lan rộng, bất ổn chính trị tại Trung Đông, Triều Tiên cùng nhiều nơi trên thế giới và cuối cùng là lãi suất của các NHTW lớn trên thế giới đứng ở mức thấp. Bên cạnh đó các nước liên tục bơm tiền nhằm tránh cho kinh tế quốc gia suy thoái và kích cầu cũng là một nguyên nhân khiến vàng tăng giá. Ngoài ra các NHTW và các Quỹ Đầu tư liên tục mua vàng cũng là yếu tố đẩy giá tăng vọt.
Tuy nhiên, khi nhiều người tin giá vàng còn tăng nữa thì khi đó vàng lại giảm mạnh vào tháng 9/2011 bất chấp kinh tế thế giới vẫn bất ổn, nợ công Châu Âu vẫn cao, thậm chí còn trầm trọng hơn, lãi suất vẫn thấp, chính sách tiền tệ tiếp tục nới lỏng, các NHTW vẫn mua vàng.
Việc giá thế giới tăng mạnh trong năm 2011 đã thúc đẩy giá vàng tại Việt Nam liên tục lập mốc lịch sử và lên mức cao nhất là gần 50tr/lượng. Ngoài ra bên cạnh đó giá Việt Nam vốn không được liên thông với giá thế giới, cộng với một số yếu tố từ đầu cơ, tỷ giá đã làm cho khoảng cách này ngày càng nới rộng.
Tóm lại, vàng thường được xem là một kênh đầu tư an toàn khi nền kinh tế hay chính trị xã hội toàn cầu có bất ổn. Tuy nhiên nếu nhìn lại lịch sử thì giá vàng không hoàn toàn bị tác động bởi sự bất ổn.
Khi lịch sử lên tiếng
Nhìn lại giá vàng trong suốt khoảng 200 năm qua ta sẽ thấy những sự kiện bất ổn của kinh tế - xã hội thế giới đã hầu như không ảnh hưởng đến giá vàng. Sau đây là những sự kiện quan trọng nhất.
- Chiến tranh thế giới lần thứ nhất (diễn ra từ tháng 8/1914 đến tháng 11/1918): giá vàng liên tục mức 20.72 USD/toz.
- Chiến tranh thế giới lần thứ hai (bắt đầu từ năm 1937 đến năm 1945 – nguồn Wikipedia.org): giá vàng biến động quanh mốc 35 USD/toz.
- Đại suy thoái kinh tế 1929-1933: giá vàng chủ yếu biến động ở mức 20 USD/toz. Thậm chí năm 1931 khi suy thoái lên tới đỉnh cao giá chỉ còn 17 USD/toz và chỉ bắt đầu tăng lên $26/toz đến tận cuối năm 1933 khi Đại suy thoái đi vào hồi kết.
- Năm 2008, đỉnh cao của cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới khi hàng loạt tổ chức tài chính lớn bị phá sản, câu nói nổi tiếng: “quá lớn để sụp đổ” bị … sụp đổ khi Lehman Brother phá sản tháng 9/2008, hàng loạt các NHTW lớn trên thế giới buộc phải nới lỏng chính sách tiền tệ để hỗ trợ nền kinh tế… thì giá vàng đã rớt 35% từ mức 1.032 USD về 680 chỉ trong 7 tháng.
- Từ tháng 9/2011 khi nợ công Châu Âu lây lan như bệnh dịch ra khắp nơi trên thế giới, bất ổn tại Trung Đông, Triều Tiên... leo thang thì giá bất ngờ giảm. Như vậy, những yếu tố nào mới thật sự ảnh hưởng lớn đến giá vàng?
Để xác định điều này cần phải nhìn trực tiếp vào… vàng. Giá vàng được xác định bởi đô la Mỹ, nhưng tại sao lại là đồng tiền này? Vì đô la Mỹ là đồng tiền được sử dụng để dự trữ ngoại hối đứng đầu thế giới, chiếm khoảng 60%-70% dự trữ ngoại hối toàn cầu, gấp 3 lần đồng tiền đứng thứ 2 là Euro. Ngoài ra đô la Mỹ là đồng tiền được sử dụng trong thanh toán thương mại quốc tế, chiếm hơn 90%.
Như vậy, khi USD giảm sẽ hỗ trợ vàng tăng và ngược lại. Quay lại những thời kỳ giá vàng gia tăng là thời điểm đầu tiên là sau Đại suy thoái 1929-1933. Khi đó, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đã sử dụng chính sách nới lỏng tiền tệ để kích cầu kinh tế và vàng bắt đầu chu kỳ tăng giá. Tuy nhiên giá chỉ gia tăng thật sự ở giai đoạn 1968-1972 và đặc biệt khi USD Index ra đời năm 1973 (cùng với việc chế độ bản vị vàng bị xóa bỏ trước đó 2 năm giúp cho đô la Mỹ được thả nổi không còn bị neo vào vàng) thì giá vàng đã liên tục gia tăng cho đến tận năm 1980. Giai đoạn này là thời điểm lạm phát của Mỹ tăng rất nhanh đã giúp giá vàng tăng phi mã, đồng đô la lao dốc.
Giai đoạn 1960-1980 lạm phát liên tục tăng cao buộc FED liên tục thắt chặt tiền tệ, tăng lãi suất đồng đô la Mỹ. Đến năm 1980 khi lãi suất tăng lên đến gần 20% thì lạm phát mới dừng lại và giảm dần những năm sau đó.
Hai thập kỷ sau đó, kinh tế Mỹ và kinh tế thế giới sau đó 2 thập kỷ trở nên “bình lặng” với lạm phát giảm liên tục và đô la tăng giá mạnh vào những năm đầu tiên của thập kỷ 1980. Giá vàng cũng giảm và chậm dần ở những năm cuối của thập kỷ này và thập kỷ 1990 khi đô la cùng lạm phát giảm chậm lại.
Giá vàng chỉ thật sự tăng trở lại từ cuối năm 2001 khi lạm phát bắt đầu quay trở lại cùng việc đô la Mỹ liên tục lập những đáy mới trong lịch sử. Đặc biệt đầu cơ tài chính hoạt động mạnh hơn bao giờ hết đã đẩy vàng tăng nhanh hơn bất kỳ sản phẩm nào trên thị trường tài chính và đỉnh điểm của việc này là đầu cơ tài chính đã đưa giá vàng tăng cao hơn cả giá bạch kim vào năm 2008 (bất chấp bạch kim quý hiếm hơn và khó khai khác hơn vàng).
Giá vàng năm 2012 sẽ như thế nào?
Hiện tại số liệu kinh tế cho thấy lạm phát của Mỹ đang khá ổn định, trong khi nợ công Châu Âu tăng cao làm Euro tiếp tục giảm giá giúp đô la Mỹ nhảy vọt đẩy vàng giảm trở lại từ tháng 9/2011 đến nay.
Bên cạnh đó hàng loạt các yếu tố khác cũng làm áp lực ngăn cản vàng tăng giá thậm chí chưa kể có thể gây áp lực làm vàng giảm giá trong thời gian tới. Cụ thể là quỹ Đầu tư giảm vị thế mua, tăng cường vị thế bán nhiều hơn. Hàng loạt những sàn giao dịch lớn trên thế giới, tại Mỹ, châu Âu, Hong Kong gia tăng tỷ lệ ký quỹ do lo sợ giá vàng “bong bóng” làm các NĐT phải bỏ ra thêm chi phí để kinh doanh với lợi nhuận chưa chắc đã tăng khiến họ mạnh tay bán ra. Một số quốc gia cũng bắt đầu hạn chế mua vàng.
- Đô la Mỹ đồng tiền định giá vàng tăng rất mạnh kể từ tháng 9/2011 khi FED bắt đầu có dấu hiệu không “in” thêm tiền nữa. Cụ thể gói QE 2.5 – Operation Twist đã cho thấy điều này, nghĩa là chính sách nới lỏng tiền tệ của họ không thể nới lỏng hơn nữa và lãi suất đang ở đây. Như thế lãi suất đi xuống cùng chính sách thắt chặt chỉ còn vấn đề thời gian. Ngoài ra theo FED họ sẽ bắt đầu nâng lãi suất đồng đô la trở lại từ năm 2014 nên sẽ tiếp tục gây ảnh hưởng to lớn đến giá vàng hơn nữa.
- Lịch sử luôn có tiếng nói của nó, nhiều người luôn nghĩ vàng dài hạn không bao giờ giảm giá thì giai đoạn giảm giá hơn 20 năm 1980-2001 hay ngay cả trong lúc khủng hoảng năm 2008 giá vẫn giảm rất mạnh. Nếu tính giá trị vàng năm 1980 so với giá trị đồng tiền của năm 2012 thì giá vàng vào thời kỳ đó trị giá đến 3.500 USD/toz theo sự định giá của một số tổ chức tài chính như WGC (Hội đồng Vàng thế giới)… Nghĩa là ai đó đã giữ vàng suốt 32 năm vẫn chưa thể lấy được “nửa tiền”.
Phan Dũng Khánh
Trưởng Phòng Phân tích & Tư vấn Đầu tư Kim Eng Việt Nam
Thời báo kinh tế Sài Gòn
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét