Người dịch và biên·soạn: Nguyễn-Tiến-Hải
Vị·ngữ của câu kết·thúc bằng 은데요 hoặc 는데요.
Đuôi 은/는데요 dùng khi:
- giới·thiệu một tình·huống nào đó và đợi sự hồi·âm của người nghe (đưa ra hoặc giải·thích hoàn·cảnh trước khi đặt một câu hỏi, mệnh·lệnh hay đề·nghị). Sử·dụng 은/는데요 làm cho câu nói mềm·mại hơn so với khi không dùng.
- từ·chối một lời đề·nghị một cách lịch·sự vì nó có tác·dụng làm cho câu nói mềm·mại hơn so với -아/어요.
(Nếu động·từ có đuôi 은/는데 nhưng động·từ đó không ở cuối câu mà ở giữa câu thì hãy xem bài viết này Đuôi 은데/는데/ㄴ데 của động·từ ở giữa câu)
Động·từ + 는데요
오다 (đến) => 오는데요
쓰다 (viết) => 쓰는데요
듣다 (nghe) => 듣는데요
찾다 (tìm) => 찾는데요
있다 (có) => 있는데요
없다 (không có) => 없는데요
Bất·quy·tắc ‘ㄹ’
Ví·dụ:
가다 => 가는데요
지금 식당에 가는데요. 나와 같이 갈까요? = Giờ tao đi nhà hàng đây. Mày có đi với tao không?
**Bất·quy·tắc 싶다 => 싶은데요
1. 집에 가고 싶은데요. = Tôi muốn [đi] về nhà.
2. 옷을 한 벌 사고 싶은데요. 어디로 갈까요? = Tôi muốn mua một bộ quần áo. Đi đâu đây? (Tôi cần phải đi đâu để mua được nó?)
Ví·dụ:
고프다 (đói) => 고픈데요
배가 고픈데요. 밥을 먹읍시다. = Mình đói bụng rồi. Đi ăn cơm thôi (nào).
** Nếu tính·từ kết·thúc bằng một phụ·âm thì thêm 은데요.
Dạng bất·quy·tắc ‘ㄹ’
Dạng bất·quy·tắc ‘ㅂ’
**Nếu tính·từ kết·thúc bằng 있다 / 없다 thì thêm 는데요.
Ví·dụ:
이 책이 아주 재미있는데요. 한번 읽어 보세요. = Sách nay hay đấy. Thử đọc một lần đi.
** Danh·từ+‘이다 (là) hoặc 아니다 (không là)’ => dùng ㄴ데요.
이다 (là) → 인데요
아니다 (không là) → 아닌데요
Với "Danh·từ + 이다'" dùng 인데요
Nếu danh·từ kết·thúc bằng một phụ·âm thì thêm 인데요
Nếu danh·từ kết·thúc bằng một nguyên·âm thì thêm ㄴ데요
Ví·dụ:
철수 씨는 서울대 학생인데요. = 철수 là sinh·viên đại·học 서울.
김철수 씨 계세요? = 김철수 có ở trong đó không?
- 네, 전데요. = Vâng, tôi đây.
외국인인데요. = Tôi là một người nước ngoài.
Động·từ/Tính·từ+ 았/었는데요
Chia động·từ ở thì quá·khứ, sau đó bỏ 아요/어요 thêm 는데요.
Ví·dụ:
예약했는데요. = Tôi đã đặt trước rồi.
어제 전화했는데요. 왜 전화 안 받았어요?
Tối qua tao gọi điện cho mày. Sao mày không nhắc máy?
지갑을 잃어버려서 왔는데요.
Vì mất ví nên tôi đã đến đây.
B: (i) 지금 없어요. Không, anh ấy không có ở nhà. (trực·tiếp, quả·quyết)
(ii) 지금 없는데요. Không, anh ấy không có ở nhà. (Tôi có thể giúp anh việc gì?) - gián·tiếp
2. 서울대, "한국어 2", 3과.
3. http://www.indiana.edu/~korean/K102/L10C1G10_3.html
4. http://www.livingincmajor.com/my-korean-grammar-usage-note-9-predicative-sentence-ending
Vị·ngữ của câu kết·thúc bằng 은데요 hoặc 는데요.
Đuôi 은/는데요 dùng khi:
- giới·thiệu một tình·huống nào đó và đợi sự hồi·âm của người nghe (đưa ra hoặc giải·thích hoàn·cảnh trước khi đặt một câu hỏi, mệnh·lệnh hay đề·nghị). Sử·dụng 은/는데요 làm cho câu nói mềm·mại hơn so với khi không dùng.
- từ·chối một lời đề·nghị một cách lịch·sự vì nó có tác·dụng làm cho câu nói mềm·mại hơn so với -아/어요.
(Nếu động·từ có đuôi 은/는데 nhưng động·từ đó không ở cuối câu mà ở giữa câu thì hãy xem bài viết này Đuôi 은데/는데/ㄴ데 của động·từ ở giữa câu)
1. Quy·tắc:
1.1. Dạng hiện·tại:
1.1.1. Nếu vị·ngữ là Động·từ:
**Luôn thêm 는데요 vào gốc động·từ cho dù nó tận·cùng bằng nguyên·âm hay phụ·âm.Động·từ + 는데요
오다 (đến) => 오는데요
쓰다 (viết) => 쓰는데요
듣다 (nghe) => 듣는데요
찾다 (tìm) => 찾는데요
있다 (có) => 있는데요
없다 (không có) => 없는데요
Bất·quy·tắc ‘ㄹ’
| 놀다 (chơi) | → | 노는데요 |
| 알다 (biết) | → | 아는데요 |
| 살다 (sống) | → | 사는데요 |
| 만들다 (làm) | → | 만드는데요 |
Ví·dụ:
가다 => 가는데요
지금 식당에 가는데요. 나와 같이 갈까요? = Giờ tao đi nhà hàng đây. Mày có đi với tao không?
**Bất·quy·tắc 싶다 => 싶은데요
1. 집에 가고 싶은데요. = Tôi muốn [đi] về nhà.
2. 옷을 한 벌 사고 싶은데요. 어디로 갈까요? = Tôi muốn mua một bộ quần áo. Đi đâu đây? (Tôi cần phải đi đâu để mua được nó?)
1.1.2. Nếu vị·ngữ là tính·từ:
Tính·từ+ -ㄴ데요/은데요
**Nếu tính·từ kết·thúc bằng một nguyên·âm hay 아니다 thì thêm ㄴ데요.Ví·dụ:
고프다 (đói) => 고픈데요
배가 고픈데요. 밥을 먹읍시다. = Mình đói bụng rồi. Đi ăn cơm thôi (nào).
| 바쁘다 (bận) | → | 바쁜데요 |
| 예쁘다 (xinh đẹp) | → | 예쁜데요 |
** Nếu tính·từ kết·thúc bằng một phụ·âm thì thêm 은데요.
| 좋다 (tốt) | → | 좋은데요 |
| 작다 (nhỏ) | → | 작은데요 |
| 많다 (nhiều) | → | 많은데요 |
| 피곤하다 (mệt mỏi) | → | 피곤한데요 |
Dạng bất·quy·tắc ‘ㄹ’
| 멀다 (xa) | → | 먼데요 |
Dạng bất·quy·tắc ‘ㅂ’
| 덥다 (nóng) | → | 더운데요 |
| 춥다 (lạnh) | → | 추운데요 |
**Nếu tính·từ kết·thúc bằng 있다 / 없다 thì thêm 는데요.
Ví·dụ:
이 책이 아주 재미있는데요. 한번 읽어 보세요. = Sách nay hay đấy. Thử đọc một lần đi.
1.1.3. Nếu vị·ngữ là danh·từ:
N+ ㄴ데요/인데요** Danh·từ+‘이다 (là) hoặc 아니다 (không là)’ => dùng ㄴ데요.
이다 (là) → 인데요
아니다 (không là) → 아닌데요
Với "Danh·từ + 이다'" dùng 인데요
Nếu danh·từ kết·thúc bằng một phụ·âm thì thêm 인데요
Nếu danh·từ kết·thúc bằng một nguyên·âm thì thêm ㄴ데요
Ví·dụ:
철수 씨는 서울대 학생인데요. = 철수 là sinh·viên đại·học 서울.
김철수 씨 계세요? = 김철수 có ở trong đó không?
- 네, 전데요. = Vâng, tôi đây.
외국인인데요. = Tôi là một người nước ngoài.
1.2. Dạng quá·khứ
Khi nói về quá·khứ thì dùng 았는데요/었는데요.Động·từ/Tính·từ+ 았/었는데요
Chia động·từ ở thì quá·khứ, sau đó bỏ 아요/어요 thêm 는데요.
| 오다 (đến) | → | 왔는데요 |
| 듣다 (nghe) | → | 들었는데요 |
| 찾다 (tìm) | → | 찾았는데요 |
| 있다 (có) | → | 있었는데요 |
| 없다 (không có) | → | 없었는데요 |
| 좋다 (tốt) | → | 좋았는데요 |
| 춥다 (lạnh) | → | 추웠는데요 |
| 피곤하다 (mệt) | → | 피곤했는데요 |
| 바쁘다 (bận) | → | 바빴는데요 |
| 멀다 (xa) | → | 멀었는데요 |
Ví·dụ:
예약했는데요. = Tôi đã đặt trước rồi.
어제 전화했는데요. 왜 전화 안 받았어요?
Tối qua tao gọi điện cho mày. Sao mày không nhắc máy?
지갑을 잃어버려서 왔는데요.
Vì mất ví nên tôi đã đến đây.
2. So·sánh đuôi 어요/아요 và đuôi (으)ㄴ데요/는데요
A: 여보세요. 마이클씨 집에 있어요? (Allo, Michael có ở nhà không?)B: (i) 지금 없어요. Không, anh ấy không có ở nhà. (trực·tiếp, quả·quyết)
(ii) 지금 없는데요. Không, anh ấy không có ở nhà. (Tôi có thể giúp anh việc gì?) - gián·tiếp
Tham·khảo:
1. Sogang Univ, http://quizlet.com/5965774/sogang-2-a-grammar-flash-cards/2. 서울대, "한국어 2", 3과.
3. http://www.indiana.edu/~korean/K102/L10C1G10_3.html
4. http://www.livingincmajor.com/my-korean-grammar-usage-note-9-predicative-sentence-ending
