3 cuộc đổi họ lớn trong sử Việt: Họ Nguyễn vượt mốc hơn 40 triệu người

Họ Lý đổi sang họ Nguyễn, họ Trần đổi qua họ Trình, họ Mạc chuyển thành nhiều họ… là những cuộc đổi họ lớn gắn với các cột mốc quan trọng trong lịch sử Việt Nam.

1. Từ họ Lý ra họ Nguyễn

Đầu năm 1226 (tháng 12 năm Ất Dậu), Trần Thủ Độ tổ chức đảo chánh lật đổ nhà Lý, đưa Trần Cảnh lên ngôi tức Trần Thái Tông (trị vì 1226-1258), lập ra nhà Trần (1226-1400).

Học sinh lấy bằng thành chung thời Pháp sau 8-10 năm học

Một trường trung học tư thục công giáo ở Sài Gòn cuối thế kỷ 19. Ảnh tư liệu

Vượt qua 5-6 năm tiểu học, 3-4 năm trung học (cấp hai), học sinh được cấp bằng thành chung, nói thông thạo tiếng Pháp, am hiểu lịch sử thế giới. 

Trước năm 1874, trẻ 14-16 tuổi học ở các trường dành cho học sinh lớn tuổi. Năm 1860, nhà chung Công giáo lập trường Adran, tự xây dựng chương trình giáo dục, thêm cả học đạo, mệnh danh là Pháp - Việt. Sau đó các sư huynh thiện giáo được mời đến để điều hành trường và chuyển thành công lập.

Tên gọi vua Lê 'Đại Hành' còn lạ lùng hơn vua Lý 'Thái Tổ'

                                 Picture from Wikipedia 

Tôi phải đọc đi đọc lại mãi mới phân biệt được tên húy, miếu hiệu, thụy hiệu, niên hiệu của các đời vua.

Thật ra mấy cách gọi danh hiệu này không hề dễ hiểu, kể cả bạn phụ huynh Nguyễn Đức Hải giải thích cho con trong bài viết Con tôi nghĩ rằng vua Lý Thái Tổ 'họ Lý tên Tổ' cũng vẫn chưa chính xác.

Trước đây vì thắc mắc nên mình phải đọc đi đọc lại mãi mới phân biệt được tên húy, miếu hiệu, thụy hiệu, niên hiệu nên nói gì chuyện trẻ con nhầm lẫn.

Lấy ví dụ vua Ung Chính của nhà Thanh (bên Trung Hoa)

- Tên húy: (Ái Tân Giác La) Dận Chân - Niên hiệu: Ung Chính - Miếu hiệu: (Thanh) Thế Tông - Thuỵ hiệu: Kính Thiên Xương Vận Kiến Trung Biểu Chính Văn Vũ Anh Minh Khoan Nhân Tín Nghị Duệ Thánh Đại Hiếu Chí Thành Hiến Hoàng đế.

Lê Duy Ứng - người họa sĩ mù vẽ chân dung chủ tịch Hồ Chí Minh bằng máu của mình

Tác·giả: Nguyễn·Tiến·Hải

Sẽ cập nhật tiếp

Họa sĩ Lê Duy Ứng (trái) và ông Lương Ngọc Bính, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Bình, 2012-04-10. Ảnh: Báo CAND

Lê Duy Ứng (sinh ngày 8 tháng 7 năm 1947) là đại tá Quân đội Nhân dân Việt Nam, họa sĩ, nhà điêu khắc, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân của Việt Nam.[1]Ông nổi tiếng vì đã vẽ chân dung chủ tịch Hồ Chí Minh bằng máu của mình khi đã bị thương mù cả hai mắt ngay trên chiến trường.[1]

Dòng họ lâu đời nhất Việt Nam

Tộc trưởng dòng họ Ma ở Phú Thọ cho rằng dòng họ mình đã có từ thời vua Hùng, là dòng họ lâu đời nhất Việt Nam, có nhiều công lao dựng nước và giữ nước nổi bật trong dòng họ là Ma Tộc Thần Tướng – Ma Xuân Trường.

Thời điểm hiện tại, dòng họ Ma là dòng họ duy nhất tại Việt Nam còn lưu giữ được Ngọc Phả chứng minh cụ tổ của dòng tộc mình đã được sinh ra từ thời Hùng Vương, có công giúp vua Hùng dựng nước và giữ nước.

Dòng họ đã có 79 đời

Ông Ma Ngọc Bảo, tộc trưởng thứ 77 của dòng họ Ma tự hào chia sẻ: "Nếu đến năm 2015 mà dòng họ Nguyễn và dòng họ Cao không tìm được thấy ngọc phả của mình, thì dòng họ Ma sẽ được ghi nhận là dòng họ lâu đời nhất Việt Nam".

Làng Nhô

Tác·giả: Nguyễn Tiến Hải

Update lần cuối: 2017-01-18

Làng Nhô là tên gọi khác của thôn Lạc Nhuế hay Lác Nhuế[1], thuộc xã Đồng Hóa, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam. Sự kiện về ngôi làng này vào năm 1992[2] đã nổi tiếng gây chấn động khắp cả nước và đã được dựng thành phim truyền hình nhiều tập "Chuyện làng Nhô"[3]. Vì làng bị cắt đất khi thực hiện chế độ khoán ruộng đất, một người dân làng tên là Trịnh Văn Khải[4] đã đứng lên lãnh đạo dân làng rào làng, lập thành lũy, tạo thành pháo đài để chống đối chính quyền.[5]

1 Chi tiết sự kiện

Chiến dịch K8

Tác·giả: Nguyễn·Tiến·Hải

Chiến dịch K8 hay chiến dịch K.8, Kế hoạch 8 là một chiến dịch trong cuộc chiến tranh Việt Nam kéo dài từ tháng 8 năm 1966 đến cuối năm 1967. Đây là cuộc trường chinh sơ tán bằng đường bộ hơn 30.000 học sinh từ 5 đến 15 tuổi ở Quảng Bình[1], Quảng Trị (các vùng Vĩnh Linh, Gio Linh, Cam Lộ) ra sinh sống và học tập ở các tỉnh phía Bắc là Nghệ An, Thanh Hóa, Ninh Bình, Nam Hà, Thái Bình. Chiến dịch này do Đảng Cộng sản Việt Nam và chủ tịch Hồ Chí Minh chủ trương nhằm di chuyển những người không thể cầm súng ra khỏi vùng hủy diệt của chiến tranh.[2][3]. Chiến dịch chia thành hai đợt, đợt 1 vào giữa năm 1966 và đợt 2 vào tháng 7 năm 1967[4]. Trong hành trình sơ tán, các em học sinh phải đi bộ hàng chục km, hoặc chen chúc trên phà, thuyền, và ô tô, vượt rừng vào ban đêm[4],hàng chục học sinh bị tử nạn vì trúng bom của quân đội Hoa Kỳ.[2]. Những học sinh tham gia chiến dịch này được gọi là học sinh K8, học sinh đi K8, hay học sinh đi sơ tán K8. Khi đến nơi, mỗi gia đình miền Bắc sẽ đón một hoặc hai em học sinh về nhà, chăm sóc và cho các em ăn học như chính con cái trong gia đình mình[1]. Tuy nhiên chi phí ăn ở do nhà nước Việt Nam chi trả. Các học sinh trở về quê hương vào năm 1973 khi Quảng Trị hoàn toàn giải phóng sau bảy năm sơ tán ở miền Bắc[5][6].

1 Tên gọi K8

K8 nghĩa là Kế hoạch 8 (tức triển khai từ tháng 8 năm 1966)[1].